Het oog en een boor is geen gelukkige combinatie

Jong goed geleerd is oud goed gedaan! Dat geldt zeker voor jongeren die een beroepsopleiding in de praktijk volgen. Werk gezond en veilig. Maar helaas het kan misgaan. Zoals bij Bram van 17 jaar die na een incident met een boor zijn rechteroog verliest.

Bram wordt opgeleid tot machinaal houtbewerker. Hij gaat één dag naar school en de andere dagen werkt hij bij een houtbewerkingsbedrijf in het zuiden van het land. Het bedrijf staat geregistreerd als ‘erkend leerbedrijf’. Bram doet daar vooral ondersteunende werkzaamheden. Maar die fatale middag wordt hij door een oudere collega gevraagd om te komen helpen bij het boren van gaten in vurenhouten balken. 
 

Zo moet het net lukken
Collega Paul komt met een speciale boormachine aan waarin een lange 20mm spiraalboor kan. De opdracht is namelijk om in de balk een gat te maken, door en door. Er is alleen een ‘klein probleempje’, de boor is eigenlijk net iets te kort om helemaal door de balk te gaan. De oplossing? De boor niet helemaal in de boorkop duwen, moet kunnen. Paul test even of alles goed gaat en geeft de boormachine aan leerling Bram. “Zo moet het net lukken Bram”.
Zodra de boor wordt gestart vliegt de spiraalboor uit de boorkop en komt een paar meter verder op de grond van de werkplaats terecht. De boor wordt opgepakt en op dezelfde manier weer in de boormachine geplaatst. Dus weer niet helemaal in de boorkop. Ze testen samen opnieuw of het zo lukt en boren met succes een gat in de balk. Bram gaat daarna verder aan de slag met het doorboren van de balken en zijn collega Paul gaat elders aan het werk. 
Bram werkt gestadig door met het boren van de gaten. Op een gegeven moment haalt hij de boormachine weer uit de balk en dan gaat het mis. De spiraalboor vliegt weer uit de machine. Recht in zijn gezicht ter hoogte van zijn oog. Gevolg: een beschadigde oogkas en verlies van zijn rechteroog. 

Meerdere oorzaken
Kort na het ongeval komt arbeidsinspecteur Johan bij het bedrijf om het ongeval te onderzoeken. Meerdere omstandigheden lijken een rol te hebben gespeeld bij het losvliegen van de spiraalboor. John constateert tot zijn schrik dat er een metaalboor is gebruikt in plaats van een houtboor. Maar hij ziet natuurlijk ook dat de boor feitelijk te kort is om de gaten in de balk te maken. Hier had niet mee gewerkt mogen worden. 
De risico’s van het werken met een langgatboormachine had de werkgever niet opgenomen in zijn RI&E en de werknemers werden niet voorgelicht over de risico’s van het werken met de boormachine. Bovendien had Bram volgens de wet alleen onder toezicht van zijn praktijkbegeleider met de langgatboormachine mogen werken. 
De ernst van het ongeval en het niet nemen van voorzorgsmaatregelen, ook in het verleden van dit bedrijf, zorgt ervoor dat het ongeval in het strafrecht wordt behandeld. De werkgever wordt door de rechter veroordeeld tot een voorwaardelijke boete van € 20.000,- met een proeftijd van drie jaar.

Niemand heeft ze gewild
“Arbeidsongevallen zijn altijd treurige gebeurtenissen” vertelt Johan. ”Niemand heeft ze gewild. Ook de werkgever niet. Het is goed om te zien dat dit bedrijf zich na het ongeval enorm heeft ingespannen voor het slachtoffer. Zo is hem een opleiding aangeboden en werkt hij nog steeds voor het bedrijf. Ook heeft het bedrijf de veiligheid in het bedrijf verbeterd. Het is alleen triest dat hier een ongeval voor nodig is geweest en een jonge jongen slachtoffer is geworden”. 
 

“We moeten zorgen dat ongevallen niet meer voorkomen. Dat is ons streven. Ongevallen helemaal voorkomen zal nooit lukken. Maar laten bedrijven zich om te beginnen aan de regels voor jeugdige werknemers houden. Die zijn er toch niet voor niets”, zegt Johan gedecideerd.
“Jongeren kunnen gevaren niet altijd goed inschatten en lopen daardoor grotere risico’s dan oudere werknemers”. Ook moeten scholen en leerbedrijven volgens Johan beter met elkaar in gesprek. “Soms lijkt het erop dat een school al snel tevreden is met een plek voor hun leerlingen. Maar het is enorm belangrijk om met elkaar te bespreken hoe het zit met de veiligheid van de leerling. Zeker voor jongeren kan het lastig zijn om op de werkvloer tegenover oudere collega’s te beginnen over onveilig gedrag. Daar ligt wat mij betreft dus een duidelijke verantwoordelijkheid voor zowel de school als het bedrijf”.
 

Meer weten over de Gezond en veilig leren werken? Lees hier