Ook een 90-jarige is niet te oud voor een asbeststraf
Het is een mooie augustusdag in 2017 als drie Eritrese jongeren hun huis niet meer in mogen. Het dak wordt in opdracht van de eigenaar gesloopt, maar daar is asbest bij vrijgekomen. De gemeente Maastricht heeft de woning dan ook afgesloten. Een bijkomstigheid is dat de drie jongens juist via bemiddeling van de gemeente in dit pand woonruimte hebben gevonden.
Voor asbestinspecteur Monique is het een bijzondere gewaarwording. De drie jongeren staan met hun net gekochte boodschappen op straat. Een jonge moeder met haar kind van twee jaar woont ook in het pand en hoort later dat ze er niet meer in mag. En dat verbod geldt niet voor even. In het pand is volstrekt verkeerd gewerkt. Het asbesthoudende dak is gewoon gesloopt en asbestvezels dwarrelen door het pand. Voorlopig mag er niemand meer in.
Op straat zonder iets
De eigenaar van het pand is 88 jaar als deze kwestie speelt. Hij verhuurt verschillende panden in Maastricht. In dit pand zijn via de gemeente mensen ondergebracht die naarstig op zoek zijn naar woonruimte. Hun zoektocht naar woonruimte kan opnieuw beginnen. Alleen mogen ze niets meer uit het pand halen. Dus staan ze feitelijk op straat met wat ze aanhebben. En voor de jonge moeder is dat natuurlijk nog vervelender.
De asbestwerkzaamheden vonden plaats binnen in het huis op de bovenverdieping onder het dak. Maar de asbestvezels dwarrelden niet alleen in het pand, maar ook buiten op straat en in de tuinen van de buren werd asbest aangetroffen.
“De oude huisbaas vond dat hij het zelf wel kon laten doen. Tegen de klusjesman had hij gezegd ‘haal het er maar uit’, zonder enige beschermingsmaatregelen en voorzorgsmaatregelen. Hij verklaarde gewoon dat het ‘helemaal niet zo gevaarlijk was’. Hij onderbouwde dat door het asbestmateriaal persoonlijk bij de plaatselijke vuilstort te brengen”, zegt Monique. Volgens Monique wist de huisbaas wel degelijk welke gevaren er zijn bij het zomaar weghalen van asbest. Maar misschien was het nog wel erger dat hij niets aan de bewoners vertelde terwijl er wel asbest vrij kwam tijdens de sloopwerkzaamheden.
Opmerkelijk vond Monique ook de opmerking van de huisbaas dat hij de klusjesman niet betaalde voor het gevaarlijke werk. “Ik heb hem niet betaald hoor. Hij drinkt toch allemaal maar op”, zei de huisbaas.
Willens en wetens
Monique is van mening dat de huisbaas het verwijderen van asbest op deze gevaarlijke manier ‘willens en wetens heeft gedaan’. “Dan moet je hem niet bestraffen in het bestuursrecht, maar in het strafrecht”, vindt ze. Ze gaat in overleg met de collega’s van de Directie Opsporing van de Inspectie en met het Openbaar Ministerie. Alle partijen zijn het erover eens, dit moet voor de rechter komen.
Het komt niet vaak voor dat een asbestovertreding in het strafrecht wordt afgedaan en al helemaal niet voor het overtreden van artikel 173 A van het wetboek van strafrecht. Daarin staat feitelijk dat je niet iets mag doen dat gevaar oplevert voor de openbare gezondheid. En de huisbaas heeft niet alleen de klusjesman in gevaar gebracht, maar ook de bewoners van het pand. Want ook zij ademden de asbestvezels in en hebben hierdoor mogelijk gezondheidsschade opgelopen.
Eind vorig jaar kwam de zaak voor de rechter, en ook de rechter vond hetgeen gebeurd is ernstig. De huisbaas werd dan ook veroordeeld tot twee maanden voorwaardelijke gevangenisstraf en een boete van 12 duizend euro. En ja, de rechter hield rekening met de hoge leeftijd van de huisbaas, op dat moment al 90 jaar.
Het pand is ondertussen opgeknapt. Een gecertificeerd bedrijf heeft het asbest eruit gehaald en daarna is het pand verder opgeknapt. Geheel volgens de regels. Het kan dus wel.