Tariq slachtoffer van arbeidsuitbuiting
Rechtbank veroordeelt verdachten
Het aangrijpende verhaal van Tariq heeft geleid tot een veroordeling bij de Rechtbank. Eerst werd de tuinder, zijn werkgever, vrijgesproken van uitbuiting|mensenhandel. In hoger beroep wordt hij en een medeverdachte weldegelijk hiervoor veroordeeld. Niet alleen voor het slachtoffer, maar ook voor al die inspecteurs en rechercheurs die aan deze zaak hebben gewerkt, een belangrijke veroordeling.
Over de hoofdverdachte zegt de Rechtbank het volgende:
Verdachte heeft zich samen met zijn medeverdachte schuldig heeft gemaakt aan uitbuiting. Het slachtoffer was illegaal in Nederland, had geen enkele rechtspositie en was volledig afhankelijk van verdachte en zijn medeverdachte voor zijn loon en zijn huisvesting. Verdachte was op de hoogte van de kwetsbare en afhankelijke positie van het slachtoffer en heeft hiervan misbruik gemaakt door het slachtoffer slecht te betalen en hem werkzaamheden te laten verrichten die riskant waren zonder dat het slachtoffer hierbij gewaarschuwd werd en/of beschermende kleding ontving. Verdachte heeft zich voorts schuldig gemaakt aan mensensmokkel door het slachtoffer op te nemen en te huisvesten. Het hof veroordeelt verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 365 dagen, waarvan 250 dagen voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaren, en een taakstraf van 180 uren, subsidiair 90 dagen hechtenis.
Over de medeverdachte zegt de Rechtbank het volgende:
Verdachte heeft zich samen met zijn medeverdachte schuldig heeft gemaakt aan uitbuiting. Het slachtoffer was illegaal in Nederland, had geen enkele rechtspositie en was volledig afhankelijk van verdachte en zijn medeverdachte voor zijn loon en zijn huisvesting. Verdachte was op de hoogte van de kwetsbare en afhankelijke positie van het slachtoffer en heeft hiervan misbruik gemaakt door het slachtoffer slecht te betalen en hem werkzaamheden te laten verrichten die riskant waren zonder dat het slachtoffer hierbij gewaarschuwd werd en/of beschermende kleding ontving. Verdachte heeft zich voorts schuldig gemaakt aan mensensmokkel door het slachtoffer op te nemen en te huisvesten. Het hof veroordeelt verdachte tot een geldboete van € 25.000,-.
Het aangrijpende verhaal van de Marokkaanse jongen Tariq.
Ik had mijn eigen huid in mijn handen
Begin 2015 betaalde Tariq smokkelaars om hem naar Nederland te brengen. In een rubberbootje maakte hij de oversteek naar Spanje en van daaruit reisde hij door naar Nederland. Hij sliep bij kennissen of op straat. ‘Zodra ik mensen Marokkaans hoorde praten, probeerde ik ze aan te spreken.’ Soms kon hij klusjes doen voor een marktkoopman. Toen kreeg hij te horen dat er misschien een plekje voor hem was in de kassen.
Na twee dagen proefdraaien deed de baas hem een aanbod: huisvesting bij de kassen en een klein salaris, in ruil voor klusjes op en rond het terrein. Het zware plukwerk deden de Poolse uitzendkrachten wel. Tariq zou meer een manusje-van-alles zijn. Dat klonk goed. Dit was een keurig biologisch bedrijf, deel van een telerscollectief dat onder meer leverde aan Albert Heijn. Opgelucht stapte hij in de auto naar Drenthe. Onderweg wendde de baas zich tot hem met een ernstige boodschap. ‘Hij zei: “Loop niet alleen over straat, blijf zo veel mogelijk thuis en kom niet onnodig in contact met anderen.”’
Schimmels bestrijden met stoom
Vijftig tot tachtig uur per week bewaakte Tariq de kassen, hielp met laden en lossen en maakte de wc’s schoon. Ook moest hij in de gaten houden of de andere werknemers zich gedroegen. Tijdens de lunch zat hij apart van zijn collega’s in de kantine. Toen hij aankaartte dat hij wel erg veel werk moest doen kreeg hij te horen dat hij zich rustig moest houden. ‘Dat zou beter voor me zijn’, vertelt hij. Geld om terug te gaan had hij niet. Bovendien had de baas hem beloofd dat hij in de toekomst nog een paar duizend euro zou krijgen.
Om de grond vrij te maken van schimmels en bodemziekten gebruiken landbouwbedrijven vaak stoom. Tariq werkte er elke zaterdag mee. Stoom van meer dan 120 graden spuit vanuit buizen in de grond omhoog en wordt gevangen onder een strakgetrokken plastic zeil. Soms verdeelt de stoom zich niet goed. Dan moest Tariq met zijn voet op de bolling in het zeil duwen. Training of instructie heeft hij nooit gehad. ‘Ze zeiden gewoon: ga aan de slag. Ik wist niet dat het gevaarlijk was.’
Tegen het einde van het seizoen was het zeil in slechte staat, met minuscule scheurtjes in het plastic. Bovendien kwam er te veel stoom uit de buizen. Het vereist specialistische kennis om goed en veilig te stomen. Een kenner zou misschien hebben gezien dat de situatie niet in orde was. Maar experts zijn duur. En dus moesten Tariq en een collega het maar doen. Tariq wist van niets toen hij een grote luchtbel probeerde weg te trappen.
Sinterklaasavond
De laatste stoomsessie bij het bedrijf waar Tariq werkt was op sinterklaasavond in 2015. ‘We hadden een heel seizoen achter ons. Er zaten blijkbaar zwakke plekken in dat zeil. Het was verouderd, misschien was dat het.’ Tariq duwde met zijn voet op de luchtbel, waarop het zeil met een luide knal uit elkaar klapte. Hij viel tussen de flarden plastic en de stoom schroeide zijn huid. Hij schreeuwde het uit. Op handen en voeten wist hij zichzelf weg te slepen. ‘Ik voelde zweet of vuil op mijn gezicht. Ik probeerde het uit mijn gezicht te wrijven. Toen ik mijn hand weer weghaalde, zag ik dat de huid van mijn gezicht aan mijn handen was blijven plakken. Ik had mijn eigen huid in mijn handen.’
Wat er daarna gebeurde, maakte hij maar half mee. Hij herinnert zich dat hij onder de kraan lag. En dorst, enorme dorst. Zijn collega’s belden de baas. Hij droeg ze op om niet 112 te bellen. Ondertussen zakte Tariq weg in een coma.
In paniek brachten zijn collega’s hem dan maar per auto naar het ziekenhuis, waar ze hem onder een valse naam afleverden. ‘Ik begrijp nog steeds niet hoe iemand dan kan zeggen: bel maar geen ambulance.’
Toen Tariq wakker werd uit zijn coma herkende hij zichzelf niet. Brandwonden bedekten meer dan de helft van zijn lichaam. Hij kon niet meer lopen en kon simpelweg niet bevatten wat er was gebeurd.
Zijn brein maakte kortsluiting. Hij was verward, zegt hij. Een psychotische episode, zeggen zijn hulpverleners. Als het te druk werd om hem heen begon hij te schreeuwen. Het zou meer dan een jaar duren voordat hij weer naar buiten durfde.
Als het ongeluk niet was gebeurd, zou Tariqs uitbuiting waarschijnlijk nooit aan het licht zijn gekomen. Zelf zou hij nooit instanties hebben ingelicht. In het ziekenhuis kwam de baas nog langs om hem te waarschuwen: vertel ze maar niets, anders komen we in de problemen. Pas toen voor de derde keer rechercheurs van de Inspectie SZW aan Tariqs bed stonden, durfde hij een beetje te vertellen over zijn ervaringen.